Gạo dành cho người tiểu đường: Chọn loại nào là tốt nhất?

Gạo là thành phần không thể thiếu trong các bữa ăn ở các gia đình thuộc nước Á Đông. Khi tiêu hóa, tinh bột trong gạo sẽ chuyển hóa thành glucose – nguồn năng lượng chính duy trì hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, với bệnh nhân bị tiểu đường, việc tiêu thụ nhiều chất đường bột nói chung và gạo nói riêng có thể làm tăng nồng độ glucose huyết, gây tác động tiêu cực lên sức khỏe. Vậy, gạo dành cho người tiểu đường loại nào nào có thể đáp ứng nhu cầu năng lượng của cơ thể nhưng không ảnh hưởng nhiều đến chỉ số đường huyết? Thắc mắc trên sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát chỉ số đường huyết của cơ thể. Bên cạnh việc bổ sung nhiều protein, chất cơ, chất béo lành mạnh, bệnh nhân bị tiểu đường luôn được khuyên gia giảm thực phẩm chứa nhiều tinh bột từ gạo trắng, ngũ cốc nguyên hạt, khoai tây bởi chúng chứa nhiều carbohydrate, sẽ chuyển hóa thành đường glucose gây tăng đường huyết khi tiêu thụ.

Bên cạnh đó, người bị tiểu đường hạn chế hoặc thay thế gạo trắng thành những loại ngũ cốc khác vì điều này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường lên đến 36%.

Các loại gạo dành cho người bị tiểu đường

Nếu lượng đường trong máu tăng quá mức, bạn có thể cân nhắc thay thế hoặc kết hợp gạo trắng với các loại gạo phù hợp hơn với bệnh nhân tiểu đường, chẳng hạn: gạo đen, gạo lứt, gạo mầm, gạo basmati. 

Gạo dành cho người tiểu đường: Gạo lứt

Một số kết quả nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí American Journal of Clinical Nutrition cho biết, các loại gạo nguyên cám, trong đó có gạo lứt có nhiều lợi ích đối với sức khỏe.

Lớp vỏ cám gạo lứt có khả năng kiểm soát, giảm hàm lượng đường glucose trong máu ở những bệnh nhân bị tiểu đường, góp phần cải thiện sự tổng hợp hormon insulin ở người bị tiểu đường tuýp I, II. Bộ Nông Nghiệp Mỹ nhấn mạnh, nếu đem rang và uống 600cc gạo cám một năm thì số người bị tiểu đường sẽ giảm đến 87%.

Một số thành phần dinh dưỡng khác được tìm thấy trong gạo lứt như vitamin nhóm B, protein, gamma-oryzanol, các phức hợp crôm, carbohydrate cũng đóng vai trò tích cực trong việc chuyển hóa glucose trong cơ thể, giúp điều hòa lượng trong máu ở một số bệnh nhân bị tiểu đường.

Ngoài ra, ăn gạo lứt thường xuyên còn giúp tăng cường lượng chất xơ, vitamin, khoáng chất, giúp phòng ngừa béo phì, bệnh huyết áp, tim mạch, rối loạn mỡ máu.

Tuy gạo lứt được xem là gạo dành cho người tiểu đường nhưng bạn cũng nên kiểm soát khẩu phần ăn. Mỗi tuần bạn chỉ nên ăn 3 lần, đồng thời kết hợp thêm các thực phẩm bổ dưỡng khác như trái cây, rau xanh, thực phẩm chứa chất béo lành mạnh và các thực phẩm giàu protein vào chế độ ăn.

Gạo đen: Gạo dành cho người tiểu đường

Gạo đen cũng là loại gạo dành cho người tiểu đường loại 2 điều chỉnh các triệu chứng của bệnh. Gạo đen là loại gạo nổi tiếng ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ. Màu sắc độc đáo của loại gạo này là do sự hiện diện anthocyanins, một nhóm sắc tố thực vật flavonoid có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa và chống ung thư, giúp bảo vệ người tiểu đường khỏi tổn thương tế bào và các triệu chứng viêm.

Theo nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí The World’s Healthiest Foods, một thìa gạo đen có chứa nhiều chất chống oxy hóa anthocyanin, chất xơ, vitamin E nhưng lại ít đường nên chúng đem lại nhiều lợi ích với sức khỏe hơn nhiều lần so với một thìa gạo trắng. Thay thế gạo trắng bằng gạo đen có thể kiểm soát lượng đường, cân nặng của cơ thể.

Bên cạnh đó, các enzym, chất chống oxy hóa trong gạo đen còn có tác dụng giảm nhanh nồng độ cholesterol xấu (LDL) trong máu nên có thể năng ngừa được bệnh tim mạch, tiểu đường.

Gạo đen không thực sự phổ biến vì nó không ngon bằng gạo trắng. Tuy nhiên, nếu như đa dạng hóa các món ăn từ gạo đen và chế biến hấp dẫn như bánh gạo đen, cơm gạo đen nướng, salad gạo đen…, bạn có thể kiểm soát tốt bệnh tiểu đường và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Gạo dành cho người tiểu đường: Gạo mầm

Gạo mầm là gạo lứt còn nguyên phôi, xuất xứ tại Nhật và sau đó lan rộng ra nhiều nước trên thế giới. Nhiều công trình nghiên cứu cho biết, khi cho gạo lứt nảy mầm ở điều kiện phù hợp, chúng sẽ chứa nhiều thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như gamma amino butyric acid (GABA), niacin, vitamin E, vitamin B1, B6 nhưng giá trị dinh dưỡng cao hơn hạt gạo lứt.

Gạo mầm được xem là “cứu tinh” cho người bị tiểu đường bởi chúng chứa hàm lượng gaba cao, giúp duy trì đường huyết ở mức ổn định. Bên cạn đó, gạo mầm chứa rất ít glucose nên ít tác động nhiều đến chỉ số đường huyết.

Ngoài ra, đây cũng được xem là nguồn canxi giúp cơ thể và hệ xương phát triển khỏe mạnh.

Gạo dành cho người tiểu đường: Gạo basmati Ấn Độ

Gạo basmati là loại gạo hạt dài được trồng chủ yếu ở Ấn Độ và Pakistan. Loại gạo này chỉ mới du nhập vào Việt Nam trong thời gian gần đây nhưng được đánh giá là rất tốt cho người tiểu đường bởi gạo basmati có chỉ số GI thấp, chỉ khoảng từ 45 – 58.

Ngoài ra, do chứa ít carbohydrate nên gạo basmati không dẻo và không dính như những loại gạo thông thường khác. Khi nấu chín, hạt gạo basmati thường được giữ nguyên vẹn, nhẹ và mịn hơn và không bị dính từng cục. Điều này giúp tinh bột sẽ được giải phóng chậm hơn vào máu và giúp giữ cho lượng đường trong máu ổn định.

Một lý do khác khiến gạo basmati là lựa chọn tốt cho người tiểu đường là do hàm lượng magiê cao. Magiê đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh insulin. Dù magiê sẽ không “chữa khỏi” bệnh tiểu đường nhưng nếu bạn đang trong tình trạng tiền tiểu đường (vẫn có thể sản xuất insulin nhưng không đủ) thì việc bổ sung đủ magiê có thể giúp trì hoãn việc mắc bệnh. Đặc biệt, hàm lượng chất xơ cao trong gạo basmati nguyên hạt còn có tác dụng cải thiện sức khỏe đường ruột, giúp tăng cảm giác no và giảm nguy cơ biến chứng tiểu đường loại 2.

Tuy nhiên, khi chọn gạo basmati, bạn nên chọn loại gạo có chất lượng tốt, ít hoặc không có hạt bị vỡ. Cả gạo basmati trắng và nâu đều có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn so với gạo trắng. Bạn có thể chọn tùy theo sở thích nhưng cần chú ý đến chất lượng, đừng vì giá thành rẻ mà chọn loại kém chất lượng, có nhiều hạt bị vỡ vụn.

Lựa chọn gạo dành cho bệnh nhân tiểu đường rất quan trọng. Chọn đúng gạo, ăn đúng cách sẽ hỗ trợ kiểm soát đường huyết. Bên cạnh gạo, người bệnh cũng cần chú ý bổ sung đầy đủ và cân bằng các chất dinh dưỡng khác để đáp ứng nhu cầu, giúp cơ thể khỏe mạnh.